TY - JOUR ID - 252812 TI - پیش‌بینی پراکنش جغرافیایی جنس کما (Ferula spp) با استفاده از مدل‌سازی مطلوبیت زیستگاه (مطالعه موردی: خراسان رضوی و شمالی) JO - مدیریت اکوسیستم‌های طبیعی JA - EMJ LA - fa SN - AU - مومنی دمنه, جواد AU - اسماعیل‌پور, یحیی AU - غلامی, حمید AU - فراشی, آزیتا AD - دانشجوی دکتری بیابان‌زدایی، گروه مهندسی منابع طبیعی، دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه هرمزگان، بندرعباس، ایران. AD - استادیار گروه مهندسی منابع طبیعی، دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه هرمزگان، بندرعباس، ایران. AD - دانشیار گروه مهندسی منابع طبیعی، دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه هرمزگان، بندرعباس، ایران. AD - دانشیار، گروه محیط‌زیست، دانشکده منابع طبیعی و محیط‌زیست، دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران. Y1 - 2022 PY - 2022 VL - 2 IS - 1 SP - 25 EP - 35 KW - اقلیم KW - حداکثر آنتروپی KW - خاک KW - زمین‌شناسی KW - فیزیوگرافی DO - 10.22034/emj.2022.252812 N2 - کما یکی از مهم‌ترین جنس گیاهان خودروی مرتعی در منطقه شمال شرق ایران به شمار می‌رود و اهمیت زیادی در حفاظت خاک و تامین معیشت بهره‌برداران مراتع دارد. با این وجود بهره‌برداری نادرست و تخریب زیستگاه‌های آن از جمله عوامل تهدیدکننده‌ این سرمایه‌ طبیعی است. این پژوهش به منظور شناسایی رویشگاه‌های بالقوه این جنس در دو استان خراسان رضوی و خراسان شمالی انجام شده است که می‌تواند گامی جهت تسهیل و توسعه عملیات باز کاشت و احیاء این جنس به حساب آید. داده‌های مکانی حضور این جنس با اندازه پیکسل ۱۱۰۰×۱۱۰۰ متر به عنوان مکان‌های مناسب بالفعل برای رویش آن و لایه‌های اطلاعات محیطی از قبیل اقلیم، خاک، زمین‌شناسی و فیزیوگرافی به عنوان متغیرهای پیش‌بینی مورد استفاده قرار گرفت. ابتدا در نرم‌افزار بیومپر نسخه 4 همبستگی متغیرهای پیش‌بینی بررسی و متغیرهای مستقل مهم انتخاب شدند. سپس نقشه‌ رویشگاه بالقوه حاصل از مدل پراکنش با استفاده از نرم‌افزار Maxent 3.3 تهیه شد. نتایج نشان داد مدل به کار گرفته شده از دقت مناسب برخوردار بوده و به مقدار AUC برابر 0/94 دست یافته است. از نظر میزان اهمیت، بررسی متغیرهای ورودی به مدل با استفاده از آزمون جک‌نایف، نشان داد که به ترتیب، متغیرهای شیب ، زمین‌شناسی ، اجزاء واحد اراضی ، مدل رقومی ارتفاع و میانگین دمای سالانه  در مناسب بودن رویشگاه بالقوه‌ جنس کما در سطح منطقه مورد مطالعه، بیش‌ترین اهمیت را دارند. نتایج این مطالعه می‌تواند در شناخت نیازهای اکولوژیک گونه‌ مورد بررسی و توسعه و احیاء رویشگاه‌های آن به کار رود. UR - https://emj.ardakan.ac.ir/article_252812.html L1 - https://emj.ardakan.ac.ir/article_252812_2d0787251b78a82b10be28b2f3fe0180.pdf ER -