برآورد ارزش کل اقتصادی کارکردهای اکوسیستمی بخش شمالی منطقه حفاظت‌شده البرز مرکزی

اسعدی, محمدعلی; نجفی علمدارلو, حامد; موسوی, سید حبیب‌اله

doi:10.22034/emj.2022.701542

برآورد ارزش کل اقتصادی کارکردهای اکوسیستمی بخش شمالی منطقه حفاظت‌شده البرز مرکزی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

¹ دانشجوی دکتری گروه اقتصاد کشاورزی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران.

² دانشیار، گروه اقتصاد کشاورزی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران.

10.22034/emj.2022.701542

چکیده

ارزش‌گذاری کارکردهای اکوسیستم شرایطی را فراهم می‌آورد تا از بی‌ارزش قلمداد کردن آنها جلوگیری کرد. برای رسیدن به هدف پژوهش، ابتدا ارزش کارکردهای تولیدی، تنظیمی و تفریحی منطقه مورد مطالعه، برآورد شده و در ادامه ارزش تنوع زیستی با استفاده از رهیافت آزمون انتخاب و مدل لاجیت شرطی ساده تخمین زده شد. نتایج تحقیق نشان داد که حداقل ارزش اقتصادی هر هکتار از خدمات اکوسیستمی ارائه شده در این منطقه 1132/76 میلیون ریال برآورد می‌شود. کارکرد تفریحی دارای بیشترین ارزش بین سایر خدمات اکوسیستمی مورد مطالعه بوده و 71/5 درصد از سهم ارزش‌گذاری خدمات را به خود اختصاص داده است. میزان تمایل به پرداخت نهایی سالانه برای تنوع زیستی، 174430 ریال به ازای هر نفر برآورد شده است که ویژگی بهبود وضعیت گونه‌های جانوری، مهم‌ترین ویژگی از دید بازدیدکنندگان را داشته است. بنابراین، ارزش تنوع زیستی هر هکتار از منطقه مورد مطالعه بالغ بر 49 میلیون ریال تخمین زده می‌شود. ارزش‌های پولی باید در کنار دانش اکولوژیکی و ارزش اجتماعی قرار گیرد تا بتواند رویکرد صحیحی به مطالعات و اقدامات عملی حفاظت دهد. لذا تاکید می‌شود که ارزش 157867/2 میلیارد ریالی که برای منطقه حفاظت‌شده البرز مرکزی برآورد شده، حداقل ارزشی است که با توجه به محدودیت‌ها قابل استحصال بوده است.

کلیدواژه‌ها

20.1001.1.28210182.1401.1.4.6.6

موضوعات

عنوان مقاله [English]

Estimation of the total economic value of ecosystem functions in the northern part of the Central Alborz Protected Area

نویسندگان [English]

Mohammad Ali Asaadi ¹
Hamed Najafi Alamdarlo ²
Seyed Habibollah Mosavi ²

¹ Ph.D. Candidate, Department of Agricultural Economics, Faculty of Agriculture, Tarbiat Modares University, Tehran, Iran.

² Associate Professor, Department of Agricultural Economics, Faculty of Agriculture, Tarbiat Modares University, Tehran, Iran.

چکیده [English]

Valuing ecosystem functions provides conditions to prevent them from considering them as worthless. To achieve the research goal, first, the value of the production, regulatory and recreational functions of the study area has been estimated, and then the value of biodiversity was estimated using the Choise Experiment approach and the simple conditional logit model. The research results showed that the minimum economic value of each hectare of ecosystem services provided in this area is estimated at 1132.76 million Rials. The Recreational function has the highest value among other studied ecosystem services and has assigned to himself.71.5% of value share of services. The willingness to pay the annual final payment for biodiversity is estimated at 174,430 Rials per person, that feature of improving the condition of animal species has been the most important feature from the visitors' point of view. Therefore, the biodiversity value of each hectare of the studied area is estimated at 49 million Rials. Monetary values should be placed along with ecological knowledge and social value in order to give a correct approach to practical studies and actions of conservation. Therefore, it is emphasized that the value of 157867.2 billion Rials estimated for the central Alborz protected area is the minimum value that could be extracted due to the limitations.

کلیدواژه‌ها [English]

Economic valuation
Choice Experiment
Carbon sequestration
Biodiversity function
Central Alborz protected area

مراجع

اسعدی، م.ع.، وکیل‌پور، م.ح.،، مرتضوی، س.ا.، و نعمتی فرج، ط. 1398. برآورد ارزش اقتصادی آب مصرفی از رهیافت‌های تمایل به پرداخت کشاورزان سیب‌زمینی‌ کار و ارزش تولید نهایی. تحقیقات آب و خاک ایران، (4)50، 1037-1023.

امیرنژاد، ح. 1384. تعیین ارزش اقتصادی کل اکوسیستم جنگلی شمال ایران با تاکید بر ارزش‌گذاری زیست محیطی - اکولوژیکی و ارزش‌های حفاظتی. رساله دکتری اقتصاد کشاورزی، دانشکده کشاورزی دانشگاه تربیت مدرس، 287ص.

امیرنژاد، ح. و عطایی سلوط، ک. 1390. ارزش‌گذاری اقتصادی منابع زیست محیطی (چاپ اول). انتشارات آوای مسیح، 428ص.

امیرنژاد، ح.، خلیلیان، ص.. و عصاره، م.ح. 1385. برآورد ارزش حفاظتی و تفریحی پارک جنگلی سی‌سنگان نوشهر با استفاده از تمایل به پرداخت افراد. پژوهش و سازندگی در منابع طبیعی، (3)19، 24-15.

باده‌یان، ض.، مشایخی، ز.، زبردست، ل.،. و مبرقعی، ن. 1393. برآورد ارزش اقتصادی کارکرد ترسیب کربن در دو توده جنگلی خالص و آمیخته راش (مطالعه موردی: جنگل خیرود نوشهر). پژوهشهای محیط‌زیست، (9)5، 156-147.

پشاآبادی، م. 1393. ارزش‌گذاری اقتصادی کارکرد ترسیب ‎کربن در جنگل‌های زاگرس مطالعه موردی: منطقه حفاظت‎شده شاهو. پایان‌نامه کارشناسی ارشدجنگلداری، دانشکده کشاورزی دانشگاه لرستان.

پورطوسی، ن.، کوچکی، ع. ر.، نصیری محلاتی، م.، و قربانی، م. 1396. ارزیابی و ارزش‌گذاری اقتصادی خدمات اکوسیستمی پارک‌های مشهد. علوم محیطی، (4)15، 155-176.

جمعه‌پور، م.،. و یعقوبی‌فاز، ص. 1397. مکان‌یابی تفرجگاه‌های گردشگری در منطقه حفاظت‌شده البرز مرکزی با رویکرد توسعه پایدار. مطالعات مدیریت گردشگری، (42)13، 19-1.

حسین‌زاده، م.م. 1391. برآورد ارتفاع و دبی اوج رواناب در وقوع فرسایش آبراهه‌ای در منطقه کجور نوشهر- البرز شمالی. پژوهش‌های فرسایش محیطی، 3(2)، 15-1.

حسینی، س.، امیرنژاد، ح. و اولادی، ج. 1396. تعیین ارزش‌های غیر بازاری خدمات و کارکردهای پارک ملی کیاسر. پژوهش‌های اقتصادی ایران، (72)22، 102-79.

خداوردی‌زاده، م. 1392. تعیین ارزش کل اقتصادی منطقه حفاظت‌شده مراکان آذربایجان غربی و شرقی. رساله دکتری اقتصاد کشاورزی، دانشکده کشاورزی دانشگاه تربیت مدرس، 270 ص.

دهمرده، م،. و شهرکی، ج. 1394. ارزیابی اقتصادی خسارات ناشی از خشکی تالاب هامون بر اکوسیستم گیاهی و جانوری تالاب. تحقیقات اقتصاد کشاورزی، (4)7، 38-21.

سازمان حفاظت محیط زیست. 1392. ارزشگذاری اقتصادی. پارک ملی، مناطق حفاظت‌شده و پناهگاه حیاه وحش توران. معاونت آموزش و پژوهش، استان سمنان.

علیزاده، ا. 1394. اصول هیدرولوژی کاربردی (چاپ چهلم). مشهد: انتشارات دانشگاه امام رضا، 942ص.

فتاحی اردکانی، ا. 1392. مبانی ارزش‌گذاری اقتصادی منابع طبیعی. اردکان: انتشارات دانشگاه اردکان، 365ص.

کوره‌پزان، ز. و فروتن، ا. 1399. برآورد ارزش اقتصادی و منافع زیست محیطی باغ زیتون (مطالعه موردی: استان قم). انسان و محیط‌زیست، 53، 490-480.

گودرزی، م. 1390. برآورد ارزش تفرجی جنگل نور در استان مازندران با استفاده از روش ارزش‌گذاری مشروط. تحقیقات علوم و مهندسی جنگل، (1)1، 69-61.

مشایخی، ز. 1386. ارزش‌گذاری اقتصادی اکوسیستم‌های جنگلی زاگرس در کاهش رواناب سریع به عنوان یک خدمت محیط‌زیستی (مطالعه موردی جنگل‌های بازفت استان چهارمحال وبختیاری). پایان‌نامه کارشناسی ارشداقتصاد جنگل، دانشکده منابع طبیعی دانشگاه تهران، 136ص.

مولایی، م. 1388. ارزش اقتصادی زیست محیطی اکوسیستم جنگلی ارسباران. رساله دکتری اقتصاد کشاورزی، دانشکده کشاورزی دانشگاه تهران، 340ص.

نخعی، ن. 1388. تعیین ارزش حفاتی و تفریحی پارک جنگلی نور در استان مازندران. پایان نامه کارشناسی ارشد اقتصاد کشاورزی، دانشکده کشاورزی دانشگاه تربیت مدرس.

نصری، م.، قربانی، م.، جعفری، م.، آذرنیوند، ح.،. و رفیعی، ح. 1395. برآورد ارزش اقتصادی کارکرد ترسیب کربن در مراتع خشک و نیمه‌خشک (منطقه مورد مطالعه: شهرستان ملارد). تحقیقات مرتع و بیابان ایران، (2)23، 403-396.

نقی‌‌پور، ع.ا.، رانژاد، ه.، و متین‌خواه، س.ح. 1393. تاثیر جنگلکاری بر میزان ترسیب کربن خاک و زی‌‌توده گیاهی در مناطق خشک (مطالعه موردی: پارک جنگلی بختیار دشت اصفهان). تحقیقات جنگل و صنوبر ایران، (1)22، 108-99.

هاشم‌نژاد، ه.، فیضی، م.، و صدیق، م. 1390. تعیین ارزش تفرجگاهی پارک جنگلی نور مازندران، با استفاده از روش ارزش‌گذاری مشروط (CV). محیط‌شناسی، (57)37، 8-1

یاوری، غ.، و اسدی بازارده، ل. 1395. مقایسه روش‌های ارزش‌گذاری مشروط و هزینه سفر در برآورد ارزش تفریحی پارک کوهستان یزد. سیاست‌گذاری پیشرفت اقتصادی، (4)4، 126-91.

یوسفی، س.ا.، و یگانه بدرآبادی، ح. 1395. برآورد ارزش پارک جنگلی قرق در استان گلستان با استفاده از ارزش‌گذاری مشروط. پژوهش‌های علوم و فناوری چوب و جنگل، (3)23، 245-270.

Andrew, Y. (2010). Carbon Estimating of Forest Biomass for The Clatsop State Forest, Resources Planning Program, 31p.

Baral, S., Basnyat, B., Khanal, R., and Gauli, K. (2016). A Total Economic Valuation of Wetland Ecosystem Services: An Evidence from Jagadishpur Ramsar Site, Nepal. The Scientific World Journal.

Boyd, J. (2007). Nonmarket benefits of nature: What should be counted in green GDP? Ecological Economics, 61(4), 716-723.

Carpenter, S.R., Mooney, H.A., Agard, J., Capistrano, D., DeFries, R.S., Diaz, S., Dietz, T., Duraiappah, A.K., Oteng-Yeboah, A., Pereira, H.M., Perrings, C., Reid,W.V., Sarukhan, J., Scholes, R.J., and Whyte, A. (2009). Science for Managing Ecosystem Services: Beyond The Millennium Ecosystem Assessment. Proceedings of the National Academy of Sciences of the United States of America, 106(5), 1305–1312.

Chaikaew, P., Hodges, A.W., and Grunwald, S. (2017). Estimating the value of ecosystem services in a mixed-use watershed: A choice experiment approach. Ecosystem Services, 23, 228-237.

Glenk, K. (2008). The Economics of Biodiversity Conservation: Valuation in Tropical Forest Ecosystems. Mountain Research and Development, 28(3), 341-343.

Guo, Z., Xiao, X., Gan, Y., and Zheng, Y. (2001). Ecosystem Functions, Services and Their Values- A Case Study In Xingshan County of China. Ecological Economics, 38(1), 141-154.

Hausman, J.A., and McFadden, D. (1984). Specification tests for the multinomial logit model. Econometrica, 52(5), 1219-1240.

Lemma, B., Kleja, D.B., Nilsson, I., and Olsson, M. (2006). Soil Carbon Sequestration Under Different Exotic Tree Species in the South Western Highlands of Ethiopia. Geoderma, 136, 886-898.

Li, J., Ren, Z., and Zhou, Z. (2006). Ecosystem Services and Their Values: A Case Study in The Qinba Mountains of China. Ecological Researches, 21(4), 597–604.

MEA (Millennium Ecosystem Assessment). (2005). Ecosystems and Human Well-Being: Synthesis. USA: British Cataloguing-in-Publication data, 95p.

Nitanan, K.M., Shuib, A., Sridar, R., Kunjuraman, V., Zaiton, S., and Syamsul, H.M.A. (2020). The Total Economic Value of Forest Ecosystem Services in The Tropical Forests of Malaysia. International Forestry Review, 22(4), 485-503.

Riera, P., Signorello, G., Thiene, M., Mahieu, P.A., Navrud, S., Kaval, P., Rulleau, B., Mavsar, R., Madureira, L., Meyerhoff, J., Elsasser, P., Notaro, S., Salvo, M.D., Giergiczny, M., and Dragoi, S. (2012). Non-Market Valuation of Forest Goods and Services: Good Practice Guidelines. Journal of Forest Economics, 18(4), 259-270.

Stata Corp. (2019). Stata: Release 16. Statistical Software. College Station, TX: StataCorp LLC.

Suparmoko, M. (2008). Economic Valuation for Environmental Goods and Services (Market Price Method). Regional Training Workshop on The Economic Valuation of the Goods and Services of Coastal Habitats.

Talebi Otaghvar, Y., Najafi Alamdarlo, H., Esmaili, R., Asadi, M.A., Mosavi, S.H., and Vakilpoor, M. H. (2022). Estimation of the monetary value of biodiversity in the Central Alborz Protected Area. Environmental Science and Pollution Research International, 29(13), 19553-19562.

TEEB (The Economics of Ecosystems and Biodiversity). (2010). The Economics of Ecosystems and Biodiversity. Ecological and Economic Foundations (Edited by Pushpam Kumar). London: Routledge, 456p.

Wauters, J., B., Coudert, S., Grallien, E., Jonard., M., and Ponette, Q. (2008). Carbon Stock in Rubber Tree Plantations in Western Ghana and Mato Grosso (Brazil). Forest Ecology and Management, 255(7), 2347-2361.